De geleerde geleerde herhaalt
op bezwerende toon hoe wij
onontkoombaar zijn geworden
tot degenen die we nu zijn.
Vastgeklonken aan de genen
die ons van begin af aan,
van de wieg van ons bestaan
tot de laatste adem drijven.
Onze gedachten volgen
slechts uitgestippelde patronen,
ingesnoerd als oude lijven
naar de mode van de tijd.
Het moet wel waar zijn wat hij zegt:
het was al in zijn genen vastgelegd.
Hoe meer we weten over de werking van de hersenen hoe minder speelruimte er lijkt te zijn voor keuzevrijheid van een ‘ik’. Dat is althans wat neurowetenschappers als Dick Swaab en Victor Lamme ons de laatste tijd willen doen geloven. De titels van hun boeken liegen er niet om. In het veel gelezen Wij zijn ons brein bundelde Swaab zijn NRC-columns waarin hij ons een kijkje gunt in oude en nieuwe inzichten betreffende de werking van de hersenen. Maar hij gaat ook een stap verder. Zoals Gagarin bij zijn missie in de ruimte om zich heen keek zonder God te vinden, zo trof Swaab geen ‘ziel’ of ‘ik’ aan bij het bestuderen van talloze breinen. Met instemming citeert hij het een jaar eerder verschenen boek van Victor Lamme: De vrije wil bestaat niet. Als we hen moeten geloven is de mens noch vrij noch maakbaar, maar slechts een wil-loos product van neurodeterminisme.
Lees ook het gedicht over Victor Lamme: ‘Alles nur nach Gottes Willen’
#gedicht over neuropsychologie #gedicht over de vrije wil #gedicht over neurodeterminisme